28 Ocak 2016 Perşembe

Kısa Çizgi (-)

Türkçe'de kısa çizgi (-) işaretinin kullanıldığı başlıca yerler:

a. Satır sonuna sığmayan sözcükler hecelerinden bölününce kullanılır.
'Şu muhakkak ki cihanda, her fert, şu veya bu şcihetten hemen her gün bir insanlık imtihanı-
na tabi olmakta... fakat herkesin sorguya çekiliş şekli o kadar birbirinden başka, birbirin-
den ayrı ve uzak ki, bu büyük vicdan imtihanının, çoğumuz farkında bile olmuyoruz.'

b. Arasözleri ve aracümleleri ayırmak için kullanılır.
'Bu topluluğa - Hüseyin Rahmi dışında - bir çok sanatçı katıldı.'
'Çorum'da - bir kısmı Hititlerden kalmış- tarihse lkalıntılara rastlayabiliyoruz.'

c. Bir olayın, durumun başlangıcını ve sonun gösteren tarihler, sözcükler arasına konur.
'Uşak - İzmir yolu, hala onarım görmedi.'
'I. Dünya Savaşı (1914-1918) insanlığı acılara boğmuştur.'

ç. İki adın, etkenin ortaklığını göstermek için kullanılır.
'Türkçe, Ural - Altay dil grubu içindedir.'
' İngilizce - Türkçe sözlük almak istiyormuş.'

d. Karşıtlıklar arasında kullanılır.
'Osmanlı - Rus ilişkileri, o dönemde düzelmişti.'
'Gel-git olayı, büyük denilzerde etkisizdir.'

e. Dilbilgisi incelemelerinde kök ve gövdelerin sonuna, eklerin başına konur.
gel-            sula-
çiz-            -ce
uyut-          -sız

f. Dilimize tam olarak yerleşmemiş kimi yabancı sözcüklerin özgün yazımlarını göstermekte kullanılır.
by-pass         check-up

g. Arapça ve Farsça kurallara göre yapılmış tamlamalarda kullanılır.
resm-i geçit           Servet-i Fünun
reis-i cumhur         Divan'ü Lügat'it - Türk

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder