Divan : Aruz vezninin fâ i lâ tün / fâ i lâ tün / fâ i lâ tün / fâ i lün kalıbıyla yazılan şiirlerdir. Saz şairleri tarafından özel bir ezgiyle okunurlar.
Azm-i sefer ettin dil-i nâçârı unutma
Gittin güzel ammâ bu dil-efkârı unutma
Gâhîce uyandıkça şebistân-i safâda
Şol gice olan sohbet-i hemvârı unutma
Vardıkça şeker-hâba girip bister-i nâza
Ne zehr içer dîde-i bîdârı unutma
Ben sabr edeyim derd ü gam-i hecrine ammâ
Sen de güzelim ettiğin ikrârı unutma
Ağlatmayacaktın yola baktırmayacaktın
Ol va’de-i tekrâr-be-tekrârı unutma
Yok tâkati hicrânına lutf eyle efendim
Dil-haste-i aşkın olan Esrârı unutma (Esrâr Dede)
Selis : Aruz vezninin fe'i lâ tün / fe'i lâ tün / fe'i lâ tün / fe'i lün kalıbıyla yazılan gazellerdir.
Civanım nazlı maral, gamzelerin kurda gezer,
Kadehim mey doludur, düşlerimiz barda gezer.
Deme sen gönlü muhannet, susuzum çöl vahasız,
Dikeninden nasibim, vay bu gönül yârde gezer.
Tanışımdır sakiler, dost kapımız meyhaneler,
Yaralanmış yüreğim, harlanarak narda gezer.
Tasalardan sanığım, güç tükenir gamlı zaman,
Severek saldı alev, lav savurur korda gezer.
Seherin yıldızı sönmüş, bade sunmaz geceler,
Kara gözlüm, çaresiz bülbüle bak zarda gezer.
Kaderim kamçı yemiş, terse dolanmış düğümü,
Çözeceksen hadi çöz, kan çekilir darda gezer. (Osman Öcal)
Satranç : Saz şairlerinin, aruz vezninin müf te'i lün / müf te'i lün / müf te'i lün / müf te'i lün kalıbıyla 'musammat gazel' biçiminde yazdıkları şiirlerdir. Amaç vezn-i ahar ile aynıdır ancak aruz vezni faklıdır.
Sanma şahım herkesi sen sadıkane yar olur
Herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyar olur
Sadıkane belki ol alemde bir serdar olur
Yar olur ağyar olur serdar olur didar olur ( Yavuz Sultan Selim)
Kalenderi : Aruz vezninin mef û lü / me fâ î lü / me fâ î lü / fe'ü lün kalıbıyla yazılan, özel bir ezgiyle söylenen şiirlerdir.
İçtin mi a cânım yine mestâne durursun
Gamzen gibi âşıklara bîgâne durursun
Kimden söz işittin ki celâ hakkına dâir
Böyle güzelim hâtırı vîrâne durursun
Geç şâhım otur başımın üstünde yerin var
El bağlı efendim kime divâne durursun
Bir çift idiniz vuslat-ı devlette geçen gün
Nettin eşini ey peri bir dâne durursun
Sen al ile başımdan alıp aklımı şimdi
Ey rind-i felek-meşreb edibane durursun
Öldürmek ise Nûri kulun kasdına böyle
Çek hançeri öldür a paşam ne durursun (Tokatlı Nuri)
Vezn-i Ahar : Aruz vezninin müstef'i lâtün / müstef'i lâtün / müstef'i lâtün / müstef'i lâtün kalıbıyla yazılan, murabba biçimindeki nazım parçalarıdır. Dört dizenin müstef'i lâtün parçaları alt alta okunduğunda da yatay okunan dizeleri vermektedir.
Ey vaslı cennet/kıl câna minnet/vay, serv-ı kamet/cân içre cansın
Kıl câna minnet/vay serv-ı kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın
Vay serv-kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın/suh-ı cihansın
Cân içre cansın/nev-res fidansın/şûh-ı cihansın/gözden nihansın.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder